Podstawowe praktyki cyberhigieny w NIS 2 

Praktyczna checklista bezpieczeństwa

1. Wprowadzenie do cyberhigieny

Proaktywny rozwój i promocja cyberbezpieczeństwa oraz najlepszych praktyk cyberhigieny umożliwia organizacjom poprawienie skuteczności ochrony przed zmieniającym się krajobrazem zagrożeń cybernetycznych. W kontekście NIS 2 mówimy m.in. o

• Regularnej aktualizacji systemów i oprogramowania
• Kontroli dostępu i nadawanie uprawnień
• Ochrony danych i infrastruktury sieciowej
• Monitorowania zagrożeń i podatności

2. Kontekst i znaczenie cyberhigieny

• Cyberzagrożenia rosną z każdym rokiem. Brak podstawowych zasad cyberhigieny może prowadzić do strat finansowych i wizerunkowych.
• Systemowe podejście obejmuje:
  • Edukację pracowników
  • Regularną aktualizację systemów
  • Kontrolę dostępu do krytycznych zasobów
• Microsoft szacuje, że odpowiednia cyberhigiena może zablokować 98% ataków.

Od czego zacząć:

1. Analiza potrzeb organizacji
2. Inwentaryzacja zasobów i danych
3. Identyfikacja potencjalnych luk i zagrożeń
4. Wdrożenie procesów i narzędzi ochronnych
5. Program podnoszenia świadomości cyberbezpieczeństwa

3. Podstawowe procesy i narzędzia wspierające cyberochronę

Inwentaryzacja zasobów

• Tworzenie pełnej mapy sprzętu, oprogramowania, serwerów, urządzeń IoT i danych.
• Podstawowe narzędzia: bazy CMDB, narzędzia do inwentaryzacji.

Zarządzanie podatnościami

• Identyfikacja luk w systemach, konfiguracjach i oprogramowaniu.
• Narzędzia: skanery podatności, konsolidatory raportów (np. SecureVisio).
• Kluczowy proces: ocena ryzyka → priorytetyzacja → naprawa.

Zarządzanie danymi

• Inwentaryzacja danych, klasyfikacja wg krytyczności i wymogów regulacyjnych.
• Polityki archiwizacji, szyfrowanie, DLP, kopie zapasowe.

Tworzenie kopii zapasowych

• Regularne tworzenie, szyfrowanie i testowanie kopii zapasowych danych i systemów.
• Uwzględnienie wymogów RODO i polityk archiwizacji.

Uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA)

• Wdrożenie MFA 
• Najlepsze praktyki: szyfrowanie kanałów, uwierzytelnianie wg ryzyka i krytyczności systemu.

4. Wdrożenie programu podnoszenia świadomości cyberbezpieczeństwa

Etapy wdrożenia

1. Ocena metod dotarcia do pracownika – szkolenia online, materiały wideo, infografiki.
2. Stworzenie programu szkoleniowego – częstotliwość szkoleń, narzędzia edukacyjne.
3. Edukacja – dostarczenie wiedzy o zagrożeniach i praktykach cyberhigieny.
4. Weryfikacja – testy phishingowe, aktualizacja materiałów, sprawdzanie efektywności.

Zakres szkoleń

• Rozpoznawanie i zgłaszanie ataków phishingowych
• Bezpieczeństwo pracy zdalnej i mobilnej
• Zarządzanie nośnikami danych i tworzenie silnych haseł
• Ochrona danych w chmurze i aplikacjach
• Reagowanie na incydenty i podstawy inżynierii społecznej

5. Checklista cyberhigieny i ochrony

Ogólne:

•  Inwentaryzacja zasobów
•  Regularne szkolenia dla pracowników
•  Aktualizacja polityk i narzędzi
•  Plan zarządzania ryzykiem
•  Program podnoszenia świadomości

Zarządzanie podatnościami:

•  Priorytetyzacja i naprawa luk
•  Regularne skanowanie infrastruktury

Kopie zapasowe:

•  Tworzenie i testowanie kopii zapasowych

Uwierzytelnianie MFA:

•  MFA dla systemów krytycznych i kont uprzywilejowanych

Zarządzanie incydentami:

•  Plan reagowania na incydenty
•  Zespół reagowania na incydenty i logowanie zdarzeń

Dane i ich ochrona:

•  Polityki przechowywania danych
•  Szyfrowanie danych w spoczynku i przesyłaniu
•  Monitorowanie dostępu do danych